ယီမင္ႏိုင္ငံတြင္ MSF မွ ေထာက္ပံ့ေပးေနသည့္ ေဆးရံု ဗံုးႀကဲတိုက္ခိုက္ခံရ

ယီမင္ႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းတြင္ MSF မွ ေထာက္ပံ့ေပးထားေသာ ေဆးရံုကို ဗံုးဆန္ ထိမွန္ခဲ့သည့္အတြက္ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံုမ်ား ပ်က္စီးခဲ့ၿပီး လူ ၁၀ ဦးဒဏ္ရာရကာ ၅ ဦး ေသဆံုးခဲ့ပါသည္။ ဒဏ္ရာရရွိသူ ၃ ဦးမွာ MSF မွ ဝန္ထမ္းမ်ားျဖစ္ၿပီး ၄င္းတို႔အနက္ ၂ ဦးမွာ အျပင္းအထန္ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္။

အဆိုပါေဒသရွိ ေဆးရံုဝန္ထမ္းမ်ား၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ နံနက္ ၉း၂၀ ခန္႔တြင္ ၂၀၁၅ နိုဝင္ဘာလကတည္းက MSF အလုပ္ လုပ္ကိုင္ေနေသာ ရာဇီးေဒသရွိ ရွရီယာေဆးရံုကို ဗံုးဆန္တစ္ခု ထိမွန္ခဲ့သည္။ MSF မွ အဆုိပါ တိုက္ခိုက္မႈ၏လားရာကို အတည္ျပဳ ခန္႔မွန္းနိုင္ျခင္းမရွိေသာ္လည္း ေဆးရံုေပၚတြင္ ေလယာဥ္မ်ား ပ်ံသန္းသြားသည္ကုိ ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။ အနည္းဆံုး ဗံုးတစ္လံုးထက္မက ေဆးရံုအနီးသို႔ က်ေရာက္ေပါက္ကြဲခဲ့ၿပီး အေဆာက္အဦး အပ်က္အစီးမ်ားအၾကား ပိတ္မိေနသည့္ လူမ်ားရွိေနေသးသည့္အတြက္ ေသဆံုးမႈနႈန္းမွာ ျမင့္တက္လာႏိုင္ဖြယ္ ရွိသည္။ ေဆးရံုဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ လူနာမ်ားကို ေဘးလြတ္ရာသို႔ ပို႔ေဆာင္ေပးၿပီး အဆုိပါ လူနာမ်ားအား ဆာဒါးေဒသရွိ MSF မွပင္ ေထာက္ပံ့ထားသည့္ အလ္ဂူမိုေရးေဆးရံုသို႔ ထပ္မံေျပာင္းေရႊ႕ေပးခဲ့သည္။

“ေဆာ္ဒီ ဦးေဆာင္တဲ့ မဟာမိတ္အဖြဲ႔ေတြ အပါအဝင္ လက္ရွိတိုက္ခိုက္လ်က္ရွိေသာ အဖဲြ႔ေတြဆီကုိ MSF အလုပ္ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ေဆးရံုေတြရဲ႕ ေျမျပင္တည္ေနရာျပ အခ်က္အလက္ေတြ ပံုမွန္သတင္းေပးပို႔ထားတဲ့အတြက္ ဒီပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္တဲ့ ဆိုးရြားတဲ့ အက်ဳိးဆက္ေတြကို နားလည္သေဘာေပါက္ဖုိ႔လုိၿပီး က်န္းမာေရးဝန္ေဆာင္မႈေတြ ေထာက္ပံ့ေပးေနတာကုိ ေလးစားဖုိ႔ လိုအပ္တယ္” ဟု စီမံကိန္းညႊန္ၾကားေရးမွဴး Raquel Ayora မွ ေျပာသည္။ “MSF ကေန ေထာက္ပံ့ေပးထားတဲ့ ရွရီယာေဆးရုံလုိမ်ဳိး က်န္းမာေရးဝန္ေဆာင္မႈ အထူးေပးေနတဲ့ အေဆာက္အအုံကုိ ေလေၾကာင္းမွ တုိ္က္ခုိက္တာ ဒါမွမဟုတ္ ဒုံးက်ည္နဲ႔ ပစ္လႊတ္တာမ်ဳိး မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ မျပဳလုပ္ဖုိ႔ လုိတယ္” ဟု ၎က ထပ္မံေျပာဆိုခဲ့သည္။

ကၽြႏု္ပ္တုိ႔အေနျဖင့္ အဆုိပါ ပဋိပကၡမ်ား ျပဳလုပ္ေနေသာ အဖဲြ႔မ်ားအေနျဖင့္ လူနာမ်ားႏွင့္ ေဆးဘက္ဆုိင္ရာ အေဆာက္အဦမ်ားအား ေလးစားမႈျပဳဖုိ႔ႏွင့္ ေဆးရုံအား ဗုံးႀကဲတုိက္ခုိက္ျခင္းသည္ ႏိုင္ငံတကာ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ ဥပေဒကို ထိပါးျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ထပ္တလဲလဲ ေျပာဆိုခဲ့သည္ဟု Ayora မွ ထပ္မံျဖည့္စြက္ခဲ့သည္။

ရာဇီးေဒသသည္ ပံုမွန္အားျဖင့္ ဆိုးရြားေသာ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားေလ့ရွိသည္။ အဆုိပါ ေဒသရွိ ျပည္သူမ်ားသည္ ဗံုးဒဏ္ကို အဆက္မျပတ္ ဆိုးရြားစြာ ခံစားေနရၿပီး စစ္ပြဲမွာ ၁၀ လၾကာသည့္တိုင္ ျမင့္တက္လ်က္ ရွိသည္။ ရွရီယာေဆးရံုမွာ MSF ၏ ေထာက္ပံ့မႈ မရခင္အခ်ိန္ကတည္းက ဗံုးဒဏ္ကို ခံစားေနရသည့္အတြက္ လူနာမ်ားအား အေျခအေန ျပန္လည္တည္ၿငိမ္လာေစရန္ ျပဳစုကုသျခင္း၊ အေရးေပၚကုသေပးျခင္း၊ သားဖြားျခင္းႏွင့္ အသက္ကယ္ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားအား ယခင္ကတည္းက ေလွ်ာ့ခ်ထားခဲ့ရသည္။

ယခုျဖစ္စဥ္မွာ MSF ၏ က်န္းမာေရးအေဆာက္အအုံမ်ားအား ၿပီးခဲ့သည့္ ၃ လအတြင္း ၃ ႀကိမ္ေျမာက္ တိုက္ခိုက္ခံရျခင္း ျဖစ္သည္။ ေအာက္တိုဘာ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ေဟဒန္ေဆးရံုသည္ ေဆာ္ဒီ ဦးေဆာင္ေသာ မဟာမိတ္အဖြဲ႔မ်ား၏ ေလေၾကာင္းတိုက္ခိုက္ျခင္းကို ခံခဲ့ရၿပီး ဒီဇင္ဘာ ၃ ရက္ေန႔တြင္ Taiz ေဒသရွိ က်န္းမာေရးအေဆာက္အံုမွာလည္း ေဆာ္ဒီဦးေဆာင္ေသာ မဟာမိတ္အဖြဲ႔မ်ား၏ ေလေၾကာင္းတိုက္ခိုက္ျခင္းကို ခံခဲ့ရကာ ၉ ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္။ MSF အဖြဲ႔မ်ားသည္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ားအားလံုးထံမွ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ေပးေနေသာ ေနရာမ်ားအား ေလးစားမႈရွိေစရန္ ေန႔စဥ္ ရုန္းကန္လႈပ္ရွားေနၾကရသည္။

“တကယ့္ကုိ ထိခုိက္ခံစားေနရတဲ့ လူထုေတြမွာ ရက္သတၱပတ္ေပါင္းမ်ားစြာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ မရရွိနိုင္တာေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔ စုိးရိမ္ပူပန္မႈေတြ ျဖစ္ေနၿပီး မရွိမျဖစ္ က်န္းမာေရး အေဆာက္အအုံေတြဟာလည္း တိုက္ခိုက္ခံေနရတဲ့အတြက္ အခုလုိ ပူပန္ေနရတဲ့အေပၚ ျပင္းထန္စြာ ရွဴတ္ခ်လိုက္ပါတယ္” ဟု Ayora မွ ေျပာဆိုခဲ့သည္။

“ဒီစစ္ပြဲေတြေၾကာင့္ ထိခုိက္ခံစားေနရတဲ့ သူေတြဟာ သာမန္အရပ္သားေတြပဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္”

ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ အေဆာက္အံုမ်ားအား တိုက္ခိုက္ျခင္းကို ခ်က္ခ်င္းရပ္တန္႔ေစရန္ MSF မွ ေတာင္းဆိုလ်က္ရွိၿပီး အဖြဲ႔ဝင္အားလံုးကိုလည္း လံုၿခံဳမႈရွိေသာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီမ်ား ရရွိနိုင္မည့္ အေျခအေနမ်ား ဖန္တီးေပးရန္ ပြင့္လင္းစြာ ေတာင္းဆိုလ်က္ရွိသည္။ တာဝန္ရွိသူမ်ားကိုလည္း အဆုိပါ တိုက္ခိုက္မႈ အျဖစ္အပ်က္၏ အေျခအေနမ်ားကို စံုစမ္းစစ္ေဆးရန္ MSF မွ ေတာင္းဆိုလ်က္ရွိသည္။

ယီမင္ႏိုင္ငံတြင္ MSF သည္ Aden, Al-Dhale’, Taiz, Saada, Amran, Hajjah, Ibb ႏွင့္ Sana’a စသည့္ အစုိးရအုပ္ခ်ဳပ္ရာ ေဒသမ်ားတြင္ လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္လ်က္ရွိသည္။ ပဋိပကၡမ်ား စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ မတ္လမွ စ၍ MSF အဖြဲ ့သည္ စစ္ပြဲဒဏ္ရာရ လူနာ ၂ ေသာင္းေက်ာ္အား ကုသေပးခဲ့သည္။ ယခုအခ်ိန္အထိ တန္ခ်ိန္ ၇၉၀ ေက်ာ္ခန္႔ရွိေသာ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာပစၥည္းမ်ားကို MSF မွ ေပးပို႔ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ MSF သည္ ေဆးရံု၊ က်န္းမာေရးဌာန ၁၁ ရံုကို စီမံခန္႔ခြဲလ်က္ရွိၿပီး ေဆးခန္း ၁၈ ခုတို႔ကိုလည္း ပံုမွန္ေထာက္ပံ့လ်က္ ရွိသည္။